مرداد ۱۰، ۱۳۸۹

پادشاهی یک چشم در شهر کوران

شرکت نفتی بریتیش پترولیوم (بی.پی) اخیرا بعد از ماجرای نشت عظیم نفتی در خلیج مکزیک، از مجموعه‌ای از استادان دانشگاه امریکایی تقاضای همکاری علمی کرده است. ظاهرا بر اساس یکی از مفاد این قراردادهای پژوهشی، استادان مذکور حق ندارند تا سه سال نتایج تحقیقات‌شان را منتشر کنند یا چیزی درباره یافته‌هایشان بگویند. همین بند از قراردادهای وسوسه‌کننده بی‌پی، باعث شده است صدای برخی از استادان دربیاید  که این مساله باعث "کنترل تحقیقات علمی" در فضای آکادمیک می‌شود؛ چرا که "شفافیت و آزادی انتشار اطلاعات در نشریات دانشگاهی" یکی از مواردی است که معمولا در بستن قراردادهای تحقیقاتی دانشگاهی با صاحبان صنایع و شرکت‌های درخواست‌کننده پژوهش، لحاظ می‌شود. در واقع انتشار خلاصه‌ای از تحقیقات انجام شده به طور معمول حق استاد پژوهشگر و قبل از آن، حق جامعه علمی شناخته می‌شود.

حالا دقیقا در همین راستا، هفته گذشته محرابیان، وزیر صنایع، در همايش سراسري كانون‌هاي هماهنگي دانشگاه علم و صنعت گفته است چاپ مقاله در آی.اس.آی فروش رایگان علم است! ایشان از اینکه معیار ارتقای استادان در همه دنیا و از جمله ایران "یک سری ضوابط غلط بین‌المللی و از جمله چاپ مقاله در آی.اس.ای است" انتقاد کرده و با شعف از عزم و اراده جدی وزیر علوم برای تغییر این سیستم ارزشیابی خبر داده است. در حالی وزیر صنایع ایران ضوابط بین‌المللی موجود برای انتشار نتایج تحقیقات علمی را "غلط" و به زیان کشور ارزیابی می‌کند که رئیس انجمن استادان امریکا منع انتشار نتایج پژوهش‌ها در مجلات علمی و دانشگاهی را "بسیار مخرب" می‌داند و می‌گوید: "این یعنی بی.پی در مقابل مردم امریکا". در تفکر وی کسی که به هر دلیلی مانع انتشار نتایج تحقیقات علمی بشود، در واقع در مقابل حق مسلم مردم برای آگاهی و اطلاع، صف‌آرایی کرده است که این اتفاق هم به ضرر جامعه دانشگاهی است و هم به ضرر عموم افراد جامعه.

البته شاید بی‌اطلاعی مطلق وزیر صنایع از روندهای فعلی دانشگاهی در جهان، خوش‌بینانه‌ترین دلیلی باشد که بتوان برای اظهارات وی در نظر گرفت؛ اما ایشان در ادامه حرف‌هایش نشان می‌دهد از کجا دردش گرفته است. به هر حال کم نبوده است مواردی که مجله نیچر به تقلب و دزدی محتوای مقاله از سوی استادان ایرانی پرداخته است و آبروریزی ملی برای جامعه دانشگاهی ایران به‌وجود آورده است. برخی از این آبروریزان هم به هر حال همکاران آقای محرابیان و از اعضای کابینه دولت بوده‌‌اند. یعنی وارد شدن به عرصه‌های علمی جهانی با استانداردهای موجود بین‌المللی، کار هر وزیر و وکیل ایرانی که اگر دکترایش تقلبی نباشد، معمولا مدرکش را در حین وزارت و وکالت –بدون حضور مرتب در کلاس‌ها و انجام تکالیف مربوطه- در دانشگاه‌های دست چندم کشور که جایی در رتبه‌بندی‌های بین‌المللی ندارد، گرفته است، نیست. در حقیقت این افراد به سختی می‌توانند استانداردهای کیفی مقالات دارای آی.اس.آی را از سر بگذرانند و با چاپ مقاله باعث ارتقای آکادمیک خود شوند. قطعا چنین افرادی، دست‌کم به لحاظ تئوری، در تحقق تز "مدیریت جهانی" دچار مشکلاتی خواهند شد!

اما آقای محرابیان راه‌حل هم البته ارائه می‌دهد. به هر حال سیستم ارزشیابی آی.اس.آی هم سیستمی غربی است که درصدد تیشه زدن بر ریشه جهان اسلامی و مسلمانان اقصا نقاط عالم است. به همبن دلیل ایشان با ذوق از تلاش کشورهای اسلامی برای ایجاد سیستم ارزشیابی علمی خبر می‌دهد و با ذوق افزون‌تر اضافه می‌کند که ایران در میان این شصت کشور اسلامی تراز اول را داراست. اگر فرض را بر صحت ادعای آقای محرابیان بگذاریم –که البته حتی همین هم فرض دور از ذهنی است- ایشان خیلی خوشحال است که ایران دارد در شهر کوران پادشاهی می‌کند.
حالا اینکه در این سیستم ارزشیابی "اسلامی" کیفیت مقالات و پژوهش‌های حوزه دانش و فناوری دقیقا قرار است با چه معیارهایی سنجیده شود، سوالی است که احتمالا پاسخش را باید از استادان حوزه علمیه قم پرسید.

منتشر شده در نیم‌نما



0 نظر:

ارسال یک نظر

شما چی فکر می کنید؟