مهر ۲۵، ۱۳۸۸

بدن زن؛ نشانه‌ترین نشانه‌ها

شیخ محمدسعید طنطاوی، رئیس دانشگاه اسلامی الازهر مصر‌، با روبنده زدن زنان مخالف است و حکم ممنوعیت نقاب را در تمام بخش‌های دانشگاه صادر کرده است. او به یکی از دانشجویان دختر این دانشگاه گفت که بستن نقاب، رسمی بوده که قبل از اسلام رواج داشته و ربطی به اسلام ندارد. همچنین چندی پیش فاضله آمارا، عضو الجزایری‌تبار مسلمان دولت فرانسه گفته بود ممنوع شدن برقع می‌تواند از گسترش آن‌چه او "سرطان اسلام افراطی" توصیف کرده، جلوگیری کند.

دو نگاه درباره ممنوعیت استفاده از روبنده وجود دارد؛ نگاهی که این ممنوعیت را تجاوز به حقوق شخصی و انتخاب‌های فردی زنان مسلمان برای انتخاب نوع پوشش می‌داند و نگاهی که در آن زنان روبنده‌دار را بردگانی تلقی می‌کند که به دلیل مردسالاری تاریخی جوامع، استفاده از روبنده به آنها تحمیل شده است و چنان توجیهات مذهبی و اسلامی برای آن درست شده است که دیگر به سختی بتوان به زنان روبنده‌دار قبولاند که این سنت ربطی به اسلام ندارد.

شاید فرانسه به عنوان یکی از جدی‌ترین مخالفان حجاب زنان مسلمان در اروپا، نگران افزایش بی‌سابقه‌ی جمعیت مسلمانان خود است؛ چراکه این کشور با پنج میلیون مسلمان، بشترین تعداد مسلمانان اروپا را به خود اختصاص داده است. اما مصریان با بیان اینکه این رسم به هیچ عنوان ریشه‌ای در اسلام ندارد، وارد بحث شده‌اند. هر چند به لحاظ تاریخی نشانه‌هایی وجود دارد که برخی زنان طبقه‌های خاص جوامع، حتی قبل از میلاد مسیح، از روبنده استفاده می‌کرده‌اند اما اینکه در جهان امروز استفاده از روبنده با عنوان اسلام افراطی تداعی می‌شود، موضوعی است که برخی عالمان مسلمان را نگران کرده است.

رئیس دانشگاه الازهر مصر که خود از مفتیان اعظم این کشور محسوب می‌شود، در حالی اظهار می‌کند که روبنده هیچ ربطی به اسلام ندارد که بسیاری از علمای سنی مذهب استفاده از روبنده برای زنان مسلمان را واجب دانسته‌اند. (1) به همین دلیل به نظر می‌رسد آنچه فاطمه آمارا از سرطان افراطی اسلام یاد می‌کند، مفتیان مصر و عربستان را به فکر انداخته است که فکری به حال این چهره‌ی بسیار مخدوش شده‌ی اسلام در میان جهانیان بکنند و چه اظهاراتی بهتر از پرداختن به موضوع پوشش زنان مسلمان؟ در واقع پوشش زنان از جمله موضوعاتی است که برای همه‌ی جهانیان فارغ از مذهب و تاریخ و فرهنگ‌شان، موضوعی جذاب است و به سرعت می‌تواند رسانه‌ای شود. اگر چنین اظهارات و اقداماتی از سوی کشورهای اسلامی در بوق رسانه‌ها صدایش به گوش مردم دنیا برسد، شاید که این مردم بتوانند تجدیدنظری در افکار خود درباره‌ی یک میلیارد مسلمان دنیا بکنند.

نکته‌ی قابل توجه در این میان این است که "زن" و به‌ویِژه آنچه به پوشش او و در حقیقت به بدن او مربوط می‌شود، این قابلیت را دارد تا نگاه‌ها را به خود جلب کند. نشانه‌ای است که می‌شود به وسیله‌ی آن نشان داد یک فرهنگ چقدر می‌تواند انعطاف‌پذیر باشد یا نباشد، یک دین چقدر می‌تواند مسامحه‌گر باشد یا نباشد، یک حکومت چقدر می‌تواند به آزادی‌های فردی شهروندانش احترام بگذارد یا نگذارد. شاید بدن زن از مهمترین "نشانه"‌های جوامع بشری در طول تاریخ بوده باشد. نشانه (سمبل) با همان تعریف دقیق ‌اش؛ چیزی که دلالت‌گر چیز دیگری است!

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
(1) ابوبکر بن عبدالرحمن بن هشام، احمد بن حنبل، و امام شافعی تمام بدن زن را بدون استثناء عورت می‌دانند و متعقد به واجب بودن پوشاندن صورت زنان هستند. در حالی که ابوحنیفه، امام جعفر صادق، و مالک بن انس چهره و کف دست زنان را عورت نمی‌دانند و متعقد به مستحب یا مستحسن بودن پوشش صورت زنان هستند.

منتشر شده در نیم‌نما

2 نظر:

ناشناس گفت...

مخالفم :)

مهرناز

مریم گفت...

با چی؟

ارسال یک نظر

شما چی فکر می کنید؟